Invulling van vrije tijd is voor mensen met een verstandelijke beperking vaak best lastig, zeker als zij ook nog eens een visuele beperking hebben. In januari 2020 zette Koninklijke Visio als test een Google Home in een woning in Huizen neer.

“Vervolgens hebben we het zo’n week of 2 op z’n beloop gelaten en gekeken wat er zou gebeuren.” vertelt Ingen Kok, Projectleider Cliënt ICT Wonen & Dagbesteding en bezig met technologie voor mensen met een visuele en verstandelijke beperking, “Toen we weer terug kwamen, hoorden we hele enthousiaste verhalen. De bewoners haalden zo informatie op over het weer, lieten het apparaat moppen vertellen en één bewoner kwam zo van alles te weten over Bonaire. Ze konden er van alles mee, alleen geen spelletje doen en dat was wel de wens.”

Onze cliënten willen graag leren

Ingen en de cliënten in haar projectteam ontwikkelden samen vervolgens drie spellen voor de Google Home. “We hebben onze bewoners wel moeten trainen, omdat zij over het algemeen té breedsprakig zijn en niet altijd duidelijk spreken. Bij het eerste spel ‘Raad het geluid’ hebben daarom mogelijke antwoorden vereenvoudigd door alleen met ‘ja’ of ‘nee’ te kunnen antwoorden. Bijvoorbeeld niet: welk geluid hoor je? Maar: hoor je een koe? Ja of nee?” Het tweede spel ‘Ronja en de Piraten’ is een interactief verhaal. “Onze cliënten willen ook graag dingen leren en dit spel biedt die mogelijkheid. Ook hier zijn alleen sluitende antwoorden mogelijk. Is het kraaiennest bovenin de boot? Ja of nee?” gaat Ingen verder, “Dit spel is voor een aantal met een lichte beperking ook leuk om te doen, maar al gauw te gemakkelijk. Voor die groep hebben we een derde spel ‘De Schatzoeker & het monster’. Het is wat complexer en de mogelijke opdrachten aan het monster of de schatzoeker die door de kerker van een groot kasteel lopen, zijn uitgebreider. Ga naar links, rechts of naar boven of beneden, zijn de keuzes. Het groepje dat het speelt, vindt het geweldig.”

Hoe te dealen met privacygevoelige geluidsbestanden

Inmiddels staat er in de helft van de woningen van Koninklijke Visio wel een Google Home, schat Ingen in. Waar Google wordt genoemd, wordt automatisch privacy genoemd. Hoe staat het met de privacy van de bewoners, worden er bijvoorbeeld privacygevoelige geluidsbestanden opgeslagen? “De spellen zelf slaan geen informatie op. Je hoeft bijvoorbeeld je naam niet te zeggen om te starten,” legt Ingen uit, “Wel maken we onze collega’s ervan bewust dat ze geen belangrijke zaken in een woonkamer waar een Google Home staat bespreken en als een bewoner klaar is met een spel, zet ‘m dan uit. Onze jurist was er aanvankelijk wat huiverig voor. Die zei: ‘Haal alle Google Homes maar weg.’ We hebben geantwoord dat we die weg zouden halen als hij de smartphone van de bestuurders zou afpakken. Want in onze ogen kunnen via die weg veel belangrijkere zaken ‘afgeluisterd’ worden. Onze cliënten hebben zoveel plezier van de spellen van en weghalen zou jammer zijn. Eigenlijk is het apparaat nog iets meer dan een spelletje. Zo hebben we een cliënt die op zondagavond thuis komt en dan een heel verhaal vertelt tegen de Google Home. Ze praat ontzettend snel en als ze dan aan de Google Home vraagt: ‘Hoe was jouw weekend?’ krijgt ze natuurlijk geen antwoord, maar ze is wel haar verhaal kwijt. En dat is wat ons betreft erg waardevol.”

Praktijkvoorbeeld

Lian heeft een lichte verstandelijke beperking, lichamelijke beperking en autisme. Door haar lichamelijke beperking heeft ze een zeer beperkte handfunctie. Daardoor was ze tot voor kort beperkt in haar eigen handelen en was ze van veel dingen afhankelijk van haar begeleiding. Ze is hartstikke enthousiast over haar slimme speaker en vertelt hierover in dit filmpje.

De spellen zijn gratis te downloaden via de website van Koninklijke Viso.